Միջազգային ԵՎ անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտ
05 մյս 2023 1120

 

ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՄԱՆ ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄ. ԴԱՍԵՐ ՎԻՇԵԳՐԱԴՅԱՆ ՔԱՌՅԱԿԻ ՓՈՐՁԻՑ

 

Դրամաշնորհառուն և ծրագրի գլխավոր համակարգողը Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտն է ՝ ՄԱՀՀԻ-ն, որը Երևանում գտնվող անկախ վերլուծական կենտրոն է: Նախագծի համակարգողն է ՄԱՀՀԻ հիմնադիր և տնօրեն Ստյոպա Սաֆարյանը:

Ծրագիրն իրականացվելու է Վիշեգրադյան քառյակի (V4) երկրների հետևյալ գիտահետազոտական ինստիտուտների և վերլուծական կենտրոնների աջակցությամբ՝

 

Քաղաքականության և հասարակության ինստիտուտ / Institute for Politics and Society

Մարտինեսկե 2, 110 00 Պրահա 1, Չեխիայի հանրապետություն 


 

Ռազմավարական վերլուծություն մտակենտրոն / Strategic Analysis Think Tank

Տոլստեհո 5, Բրատիսլավա 811 06, Սլովակիայի հանրապետություն 

 


 

Ռես Պուբլիկա հիմնադրամ / Res Publica Foundation 

Գալցզինսկիեգո 5, Վարշավա, Լեհաստան 

 

 



Եվրաատլանտյան ինտեգրման և ժողովրդավարության կենտրոն / Centre for Euro-Atlantic Integration and Democracy

Դուտկա Ակոս ւտկա 72, Բուդապեշտ, Հունգարիա 


Ծրագիրը համաֆինանսավորվում է Չեխիայի, Հունգարիայի, Լեհաստանի և Սլովակիայի կառավարությունների կողմից, Վիշեգրադյան միջազգային հիմնադրամի Վիշեգրադյան դրամաշնորհների հաշվին: Հիմնադրամի առաքելությունն է խթանել տարածաշրջանային կայուն համագործակցության գաղափարները Կենտրոնական Եվրոպայում:


 

ԾՐԱԳՐԻ ՀԱՄԱՌՈՏ ՆԿԱՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

Ծրագրի նպատակն է մշակել և ներդնել ռազմավարական հաղորդակցությունների և հիբրիդային սպառնալիքների վերաբերյալ դասընթաց ՀՀ քաղաքացիական ծառայողների և քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների ներկայացուցիչների համար: Դասընթացը համատեղելու է առցանց և արտագնա ուսուցումը գործնական առաջադրանքների հետ և օգտագործելու է V4-ի հայաստանյան փորձագետների և գործընկերների տրամադրած փորձն ու նոու-հաուն։

Ընթացիկ խնդիրներ: Երկար ժամանակ Հայաստանը դիմակայում է ապատեղեկատվության, կեղծ լուրերի, կիբեր սպառնալիքներին և ժողովրդավարական զարգացման այլ խոչընդոտներին: Սա ներառում է ապատեղեկատվություն և թշնամական քարոզչություն ԵՄ-Հայաստան համագործակցության և, մասնավորապես, հայ-ադրբեջանական սահմանի երկայնքով տեղակայված ԵՄ դիտորդական առաքելության, ինչպես նաև հակամարտության կարգավորման գործում ԵՄ-ի և Միացյալ Նահանգների միջնորդական ջանքերի դեմ: Դրանք զուգորդվում են պետական ինքնիշխանությունը խաթարող բացատրություններով (նարատիվներ)։ Ապատեղեկատվությունը սրեց նաև Covid համաճարակի ընթացքը և թուլացրեց պատվաստումներին ուղղված ջանքերը, ինչպես նաև հանգեցրեց տարբեր բացասական հետևանքների: Թեև մի քանի քաղաքացիական ծառայողներ հնարավորություն են ունեցել մասնակցել արտերկրում ռազմավարական հաղորդակցության դասընթացներին, սակայն ակնհայտորեն բացակայում է արդյունավետ ռազմավարական հաղորդակցությունը և այդ ուղղությամբ համակարգված ջանքերը:

 

ԾՐԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԸ

Առաջարկվող դասընթացը Հայաստանի մի քանի տասնյակ քաղծառայողների և քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների փորձագետների կծանոթացնի ոլորտին վերաբերող վերջին հետազոտություններին և պրակտիկային՝ նրանց տրամադրելով որոշակի գիտելիքներ և տեսություն, ինչպես նաև գործնական հմտություններ: Ընդհանուր առմամբ, նախատեսվում է, որ ի լրումն քաղաքացիական ծառայողների կողմից բարելավված հմտությունների կիրառման հնարավորության՝ մասնակից քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունները նաև ավելի լավ պատրաստ կլինեն վերլուծել տարբեր հիբրիդային սպառնալիքները և հանդես գալ որպես հասարակական կարծիքի տարածողներ: Հաշվի առնելով ապատեղեկատվական նարատիվները/պատումները, որոնք ներկայումս հանդիսանում են հիմնական սպառնալիք և դրանց մասշտաբները, դասընթացին մասնավորապես կմասնակցեն տարբեր կառավարական կազմակերպություններից, մարզերում գործող քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններից և խոցելի խմբերից: Այս դասընթացը նաև հիմք կհանդիսանա այս և հարակից թեմաներով կանոնավոր դասընթացների համար: Կառաջարկվի նաև համագործակցություն ուսումնական հաստատությունների հետ՝ կառուցվածքային ակադեմիական դասընթացի մշակման նպատակով:

Առաջարկվող նախագիծը նաև մոդել կծառայի այս թեման լուսաբանող կանոնավոր դասընթացների համար: Դասընթացը մոտավորապես կարող է ներառել հետևյալ թեմաները.

√ Առաջնորդություն և որոշումների կայացում,

√ Ռազմավարական հաղորդակցության հիմունքները (համոզում, արշավների պլանավորում և իրականացում, կոնֆլիկտների վերլուծություն և երկխոսություն),

√ Ռազմավարական հաղորդակցության հասկացությունները (հաղորդակցման էֆեկտներ, պատումային/նարատիվ վերլուծություն և զարգացում, լրատվամիջոցների դերը Ռազմավարական հաղորդակցության առաջնահերթությունների իրականացման գործում),

√ Ռազմավարական հաղորդակցություն և հիբրիդային սպառնալիքներ,

√ Ռազմավարական հաղորդակցության դերը կիբերանվտանգության և հիբրիդային սպառնալիքների դեմ պայքարում,

√ Ապատեղեկատվություն, կեղծ լուրեր, պրոպագանդա (ռազմավարական պատումները/նարատիվները որպես ապատեղեկատվության նկատմամբ դիմակայունության բարձրացման գործիքներ),

√ Կայունության զարգացում լրատվամիջոցների և թվային իրավասությունների միջոցով

√ Հակաճգնաժամային կառավարում և հակաճգնաժամային հաղորդակցություն:

 

ԱՎԵԼԱՑՎԱԾ ԱՐԺԵՔ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԻ ՆՈՐԱՐԱՐԱԿԱՆ ՏԱՐՐ

Նախագիծը թույլ կտա զարգացնել արդեն իսկ հաստատված համագործակցությունը V4-ի որոշ գործընկերների հետ և հաստատել նոր գործընկերային հարաբերություններ, ինչպես նաև օգտագործել գործընկերների նոու-հաուն և գործնական գործիքները, որոնք արդեն կիրառվել են Կենտրոնական Եվրոպայում, Արևմտյան Բալկաններում և Արևելյան գործընկերության որոշ երկրներում: Այն նաև կներառի տարրեր, որոնք նման են ռազմավարական հաղորդակցության կարճաժամկետ դասընթացին, որը կազմակերպվել է Անվտանգության և պաշտպանության եվրոպական քոլեջի կողմից Հայաստանում դասավանդելու նպատակով: Նախագիծը կօգնի խորացնել մեր հաստատության համագործակցությունը պետական հաստատությունների և քաղաքականության փորձագետների հետ, լրացուցիչ ներդրում ունենալ քաղաքական բանավեճերում և, ընդհանուր առմամբ, բարձրացնել պետության և հասարակության կայունությունը ներկայիս հիբրիդային սպառնալիքների նկատմամբ:

Ծրագրի տարածաշրջանային մասշտաբը թույլ կտա միավորել գործընկեր հաստատությունների փորձն ու փորձագիտական գիտելիքները, ինչպես նաև համեմատել քաղաքական մոտեցումները V4 պետություններում և դրանցից դուրս: Բացի այդ նախագիծը հիմք կդնի գործընկերների հետ հետագա ինստիտուցիոնալ համագործակցության համար:

Փորձագետ (ներ)

Ստյոպա Սաֆարյան

ՄԱՀՀԻ լրատվական կենտրոն

Սյուզաննա Բարսեղյան

Լուսինե Պետրոսյան